گزارش مجله علمی "ساینس" از ثبت نخستین تصویر تلسکوپ ایرانی رصدخانه ملی ایران: پیشرفت ایران در اوج تحریم ها شگفت انگیز است
تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۲۵۶۸۱
مجله علمی "ساینس" با انتشار گزارشی، به نخستین ثبت نور از سوی تلسکوپ 3.4 متری ایرانی رصد خانه ملی ایران واکنش نشان داده و ساخت این پروژه بزرگ را در شرایط تحریمی ایران، شگفت انگیز و نشانی از پیشرفت علوم مهندسی دانشمندان ایرانی توصیف کرده است.
به گزارش عصرایران، در این گزارش آمده است:
" در یک نقطه عطف بزرگ برای جامعه علمی ایران، اخترشناسان در تهران اعلام کردند که رصدخانه ملی ایران (INO) نخستین نور خود را با تلسکوپ 3.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
"حبیب خسروشاهی"، مدیر پروژه رصد خانه ملی ایران و ستاره شناس موسسه تحقیقات علوم بنیادی (IPM) در تهران می گوید: "ما مدت ها منتظر این لحظه بودیم."
خسروشاهی اذعان می کند که اولین تصویر این رصدخانه 25 میلیون دلاری "در زمان آشفته ای ثبت می شود." ایران در ماه گذشته درگیر اعتراضات داخلی بوده و این مساله خبر افتتاح رصد خانه ملی ایران را که گامی بزرگ در پیشرفت علوم بنیادین در این کشور است، به حاشیه برده است.
خسروشاهی می گوید: "ما نگران این هستیم که اعلامیه ما چگونه تفسیر شود. اما ما می خواهیم تاکید کنیم که رصد خانه ملی ایران برای همه مردم ایران است. ما دیگر نمی توانستیم این خبر را برای خودمان نگه داریم."
پروژه رصد خانه ملی ایران 2 دهه پیش آغاز شد. زمانی که ایرانی ها این پروژه را کلید زدند، ساخت و تکمیل نهایی آن فقط یک رویا بود. "جری گیلمور" اخترشناس دانشگاه کمبریج و رئیس هیات مشاوران بین‌المللی رصد خانه ملی ایران در این باره می‌گوید: "هیچ‌کس در ایران قبلا کاری در این مقیاس انجام نداده بود."
سال گذشته، برخی از پرسنل سابق پروژه رصد خانه ملی ایران، در مورد اینکه تغییرات در طراحی این رصد خانه ممکن است عملکرد آن را به خطر بیندازد، ابراز نگرانی کردند. مهندس "لورنزو زاگو" مشاور و عضو هیات مشاوران این پروژه می‌گوید: "این تردیدها برطرف شده است. رصد خانه ملی گنبد خود را برای آسمان در 27 سپتامبر باز کرد و شب بعد از آن، از یک جفت کهکشان در فاصله 319 میلیون سال نوری از زمین عکس گرفت. وضوح تصویر - 0.8 ثانیه قوس - و تصویر دوم که چند روز پیش گرفته شده است، 0.65 ثانیه قوس، نزدیک به حد تعیین شده در شرایط جوی محل رصد خانه در ارتفاع 3600 متری رشته کوه کرکس در مرکز ایران است.
جری گیلمور درباره تصاویر ثبت شده می گوید: آنها بسیار دیدنی و بسیار بهتر از حد انتظارند."
"رضا منصوری" اخترفیزیکدان نظری در دانشگاه صنعتی شریف که این پروژه را تا سال 2016 رهبری کرده و سال گذشته در مورد تلسکوپ این رصد خانه ابراز نگرانی کرده بود، می‌گوید: "اجرای علمی که امیدواریم تابستان آینده آغاز شود، کیفیت طراحی و ساخت تلسکوپ را نشان خواهد داد."
مهندسان هنوز باید کارهایی مانند یکپارچه سازی نرم افزار، تنظیم دقیق اپتیک فعال و نصب اولین ابزار علمی، یک دوربین تصویربرداری با کیفیت بالا را انجام دهند.
اهداف اولیه علمی این پروژه شامل کاوش در تکامل تشکیل کهکشان ها و تکامل ستاره ها و شکار سیارات فراخورشیدی است. رصدخانه ایران و دو تلسکوپ دیگر در منطقه - یک تلسکوپ مادون قرمز 4 متری در ترکیه در حال تکمیل شدن و یک تلسکوپ نوری 3.6 متری در هند - یک شکاف جغرافیایی را در یک شبکه جهانی پر می کنند که به پدیده های زودگذری مانند انفجار اشعه گاما کمک می کند. گیلمور می‌گوید: "شما به زنجیره‌ای از تلسکوپ‌ها در سراسر جهان برای پیگیری این مساله نیاز دارید."
در ساخت رصد خانه ملی، اخترشناسان در ایران باید بر موانعی غلبه می‌کردند که تعداد کمی از همکاران آنها در جاهای دیگر دنیا با آن مواجه هستند: تحریم‌هایی که واردات فناوری پیشرفته را محدود می‌کند و محدودیت‌های ویزا که سفر آنها به خارج را محدود می‌کند. تیم ایرانی آینه شیشه ای تلسکوپ را از یک شرکت آلمانی خریداری کرد. سپس مهندسان پروژه مجبور شدند بفهمند که چگونه تقریبا هر چیز دیگری را به تنهایی بسازند. زاگو می‌گوید: "آنچه من را شگفت‌زده می‌کند این است که آنها دانش ساخت را به سرعت به دست آوردند. آنها مثل جهنم کار کرده اند!"
گیلمور می گوید: "در هر مرحله آنها جاه طلبی و پیچیدگی پروژه را افزایش دادند."
برای مثال، او می‌گوید، زمانی که سیستم‌های به اصطلاح کنترل فعال - حسگرها، محرک‌ها و نرم‌افزارهایی که یک آینه اولیه را قرار می‌دهند - برای اولین بار حدود یک دهه پیش برای تلسکوپ‌های بزرگ‌تر در دسترس قرار گرفتند، مهندسان پروژه رصد خانه ملی ایران، آنها را در طراحی گنجانیدند.
زاگو می‌گوید آنچه واقعا شگفت‌انگیز است، یک محفظه خلاء دقیق است که مهندسان ایرانی رصدخانه و یک شرکت ایرانی برای پوشاندن قسمت‌های خالی با آلومینیوم ساخته‌اند که شیشه صیقلی را به آینه‌های تلسکوپ تبدیل می‌کند.
گیلمور می‌گوید: زمانی که بریتانیا در دهه 2000 تصمیم به ساخت یک سیستم آلومینیزاسیون برای تلسکوپ مرئی و فروسرخ خود برای نجوم گرفت، "این کار مدت زمانی طولانی طول کشید."
خسروشاهی امیدوار است با تیم های بین المللی در رصد خانه مشارکت کند. او می‌گوید: "درها از طرف ما باز است"، اگرچه تحریم‌ها و سیاست می‌تواند برخی از همکاری‌های بالقوه را متوقف کند.
خسروشاهی می‌گوید در این میان، جامعه نجوم در حال رشد ایران - که در آغاز پروژه تنها چند ده نفر قوی بودند، اما امروز صدها دانشمند و دانشجو، مشتاق رصد جدی ستاره‌ها هستند.
مریم ترکی از موسسه تحقیقات علوم بنیادی می گوید: "ما با ناامیدی، تاریکی و همچنین با کلماتی که می توانست ما را دلسرد کند جنگیدیم. اما در نهایت ما شاهد این تولد باشکوه بودیم."
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: رصد خانه ملی ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۲۵۶۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رشد و پیشرفت ایران اسلامی در نتیجه شدیدترین تحریم‌ها حاصل شد
ایسنا/چهارمحال و بختیاری نماینده ولی فقیه در چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به تحمیل شدیدترین تحریم‌ها از جانب آمریکا و اروپا علیه جمهوری اسلامی، گفت: ایران اسلامی از این تحریم‌ها استفاده و آنها را تبدیل به فرصت کرد لذا امروز می‌بینیم که رشد و پیشرفت در نتیجه این تحریم‌ها در همه حوزه‌های علم و فناوری حاصل شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی نکونام ۱۴ اردیبهشت‌ماه در خطبه‌های نماز جمعه شهرکرد با توصیه نمازگزاران به تقوای الهی و با تسلیت سالروز شهادت امام صادق(ع) رئیس مکتب شیعه، اظهار کرد: مکتب تشیع امروز به لطف مجاهدت‌های امام صادق(ع) و امام باقر(ع) در رشته‌های مختلف زنده است و در عالم غوغا به پا داشته است. لذا باید ایام صادقیه را برجسته کنیم تا معارف این بزرگواران به‌ویژه در بین جوانان ترویج شود.
وی با بیان اینکه مکتب امام صادق(ع) را با تقویت حوزه‌های علمیه می‌توان ترویج کرد، ادامه داد: مکتب ایشان را علمای حوزوی، تربیت‌یافتگان مکتب ایشان در حوزه علمیه و فقهای بزرگ رشد دادند و این را باید تقویت کرد؛ به‌ویژه به خانواده‌ها توصیه می‌کنم فرزندان خود را در حوزه‌های علمیه ثبت‌نام کنند زیرا حوزه سالم، تلاشگر و ناب است و خدمات عمیقی را برای پیشبرد مکتب امام صادق(ع) شکل می‌دهد.
نکونام با اشاره به تحمیل شدیدترین تحریم‌ها از جانب آمریکا و اروپا علیه جمهوری اسلامی، بیان کرد: ایران اسلامی از این تحریم‌ها استفاده و آنها را تبدیل به فرصت کرد لذا امروز می‌بینیم که رشد و پیشرفت در نتیجه این تحریم‌ها در همه حوزه‌های علم و فناوری حاصل شده است.
نکونام تصریح کرد: دشمن هر کاری هم بکند جز آنکه به خودش ضرر بزند، چیزی عایدش نخواهد شد زیرا ملت ایران تحت زعامت رهبری بصیر و بیدار رشد کرده و به پیش می‌رود و دشمنانش مثل همیشه خوار و زبون است.
نماینده ولی‌فقیه در استان با گرامیداشت سالروز تأسیس بسیج سازندگی، افزود: بسیج یک مجموعه خدوم و پیش‌رونده است که با کمترین هزینه جاده می‌زند و آب را به دست مردم می‌رساند. مصداق بارز این خدمات را روز گذشته در استان شاهد بودیم که بسیجیان در منطقه صعب‌العبور دهدلی اردل حضور یافتند و جاده مناسب و دیگر خدمات بزرگ برای اهالی با کمترین اعتبارات در دست اقدام است.
نکونام با اشاره به اینکه مسئله غزه در اذهان عمومی جامعه بشری همچنان زنده است، تأکید کرد: جنبش دانشجویی که علیه صهیونیست‌ها و در دفاع از مردم فلسطین ایجاد شده یک مسئله بسیار مهم است و بیداری بشریت لحظه به لحظه افزون‌تر می‌شود که این را باید از آثار انقلاب اسلامی ایران دانست. ملت ایران باید این خیزش جهانی را ببینند و بر خود ببالند که با حرکت خود زمینه‌ساز این بیداری شدند و این یک دستاورد است.
امام‌جمعه شهرکرد در پایان با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در جمع معلمان گفت: امیدواریم این فرمایشات فقط در صفحات نماند و در تاریخ ثبت نشود بلکه در مدارس عینیت پیدا کند. وظایف معلمان و نقش آنان در تربیت نسل، توانمندسازی این قشر، امیدآفرینی در بین دانش‌آموزان، ارتقای بینش دانش‌آموزان در ساحت منطق نظام اسلامی و ... از اهم تأکیدات رهبر انقلاب بود که باید مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان